Stanisław Stefan Martyński

Urodzony 20 listopada 1892 w miejscowości Rożen, zmarł 14 marca 1959 r. Stan rodzinny: żonaty, dwoje dzieci.

Dyplom doktora wszechnauk lekarskich otrzymał na Uniwersytecie Warszawskim dnia 7 lipca 1923 r. Posiadał specjalizację II stopnia w zakresie ginekologii i położnictwa.

Pracował w Klinice Chirurgicznej u prof. Leśniowskiego, następnie w Klinice Położniczo-Ginekologicznej Uniwersytetu Warszawskiego u prof. Czyżewicza, jako starszy asystent. Do roku 1944 wykonywał praktykę lekarską jako lekarz ginekolog Kasy Chorych, następnie Ubezpieczalni Społecznej oraz w prywatnym gabinecie lekarskim, który prowadził w swoim mieszkaniu przy ul. Marszałkowskiej 48 w Warszawie. Po Powstaniu Warszawskim i wysiedleniu z Warszawy zamieszkał we Włochach i tu pracował nadal jako lekarz ginekolog Ubezpieczalni Społecznej oraz wykonywał prywatną praktykę lekarską.

Pracował jako medyk a następnie jako lekarz również w czasie odbywania służby wojskowej:

 – w latach 1918–1921 w 5 Pułku Ułanów jako podporucznik sanitarny,

– w 1928 w ramach ćwiczeń wojskowych w 2 Baonie CKM (lekarz),

– we wrześniu 1939 w Szpitalu Wojennym Nr 205 w Łucku jako ordynator Oddziału Chirurgicznego.

Przez wiele lat działał społecznie w Związku Lekarzy Ubezpieczeń Społecznych, m.in. jako jego wiceprezes i członek Zarządu Głównego.

W czasie Powstania Warszawskiego w sierpniu i wrześniu 1944 zorganizował i prowadził w swoim mieszkaniu przy ul. Marszałkowskiej 48 Punkt Sanitarno-Ratowniczy jako Placówkę Polskiego Czerwonego Krzyża. Za tę działalność został odznaczony rozkazem Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W Punkcie Sanitarnym były opatrywane osoby ranne w czasie bombardowań niemieckich i działań powstańczych w najbliższej okolicy, np. w czasie zdobywania przez powstańców gmachu tzw. małej PAST-y przy ul. Pięknej. Osoby ranne i chore przebywały w pomieszczeniu Punktu do czasu przetransportowania do szpitala. Pierwsza pomoc była udzielana również bezpośrednio w miejscach, gdzie w wyniku bombardowania lub ostrzału znajdowali się ranni. W Punkcie Sanitarnym pracowało trzech lekarzy. Funkcje pomocnicze sanitariuszki wykonywała córka dr. S. Martyńskiego.

Opracował Zbigniew Martyński