Józef Ignacy Wiloch

Józef Ignacy Wiloch, syn Ludwika i Agnieszki z domu Świtkiewicz, urodził się 13 kwietnia 1897 r. w Płocku w rodzinie inteligenckiej. Po ukończeniu szkoły średniej w Płocku, przeniósł się do Warszawy, gdzie w 1917 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Z chwilą wybuchu wojny w 1918 r. został powołany do służby wojskowej i przydzielony do 4 Pułku Ułanów, w którym pełnił funkcję podlekarza. Później, w 1920 r. był lekarzem załogi pociągu pancernego nr 14 o nazwie „Zagończyk”. W 1921 skierowano go do pracy w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego (CWSan).

W 1922 r. został odkomenderowany do kontynuowania studiów lekarskich, które ukończył w 1928 r. uzyskując stopień doktora medycyny. W czasie studiów był uczniem m.in. Mieczysława Konopackiego i Antoniego Leśniowskiego.

Po ukończeniu studiów lekarskich w 1928 r. został skierowany do pracy na oddziale wewnętrznym w IV Szpitalu Okręgowym w Łodzi. Następnie, od stycznia 1930 roku pracował jako lekarz w 13. baonie Korpusu Ochrony Pogranicza w Kopyczyńcach. W marcu 1932 r. przeniesiono go do Warszawy, gdzie powierzono mu stanowisko naczelnego lekarza Szkoły Centrum Wyszkolenia Sanitarnego (CWSan).

W czasie wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję szefa sanitarnego 2. Dywizji Legionów Wojska Polskiego w stopniu majora. Po kapitulacji, od października, był ordynatorem oddziału wewnętrznego dla jeńców polskich oraz inwalidów wojennych z września 1939 w Szpitalu Ujazdowskim. Pracował tam również w zespole Komisji Inwalidzkiej. W tym czasie współpracował z ZWZ/AK i z Kedywem.

W sierpniu 1944 r. po wybuchu Powstania Warszawskiego wraz z personelem i pacjentami Szpitala Ujazdowskiego został ewakuowany przez Niemców na Mokotów. Cały czas leczył żołnierzy i ludność aż do zniszczenia Szpitala Ujazdowskiego. Po upadku powstania Szpital Ujazdowski był ponownie ewakuowany, tym razem do Krakowa. Wówczas lekarze Stefan Tarnawski, Józef Wiloch, Włodzimierz Sawicz, Mieczysław Naranowski, Stanisław Ankudowicz, Adolf Malinowski, Zygmunt Krupiński i Jan Krotoski przetransportowali pacjentów do filii krakowskiego Szpitala św. Łazarza mieszczącego się przy ul. Kopernika 26, w Domu Pojezuickim.

Po likwidacji Szpitala Ujazdowskiego, w marcu 1945 doktor Wiloch został przydzielony do służby w charakterze ordynatora oddziału wewnętrznego Wojskowego Szpitala Okręgowego Nr 1 w Warszawie. W maju 1946 przeniesiono go do pracy na stanowisko kierownika 1 Sekcji Sanatoryjnej Departamentu Służby Zdrowia MON. W latach 1946–1950 był kierownikiem gabinetów wewnętrznych Centralnej Przychodni Lekarzy MON (CPLek) przy ul. Nowowiejskiej. W latach 1950–1951 pracował na stanowisku ordynatora oddziału zakaźnego Wojskowego Szpitala Okręgowego nr 1 w Warszawie.

W maju 1951 został aresztowany przez Informację Wojskową pod zarzutem wrogiej działalności przeciw państwu. Wyrokiem Sądu Wojskowego z dnia 23 lutego 1952 roku skazano go na 10 lat pozbawienia wolności. W 1954 ze względu na zły stan zdrowia został warunkowo zwolniony. W kwietniu 1955 Komisja Inwalidzka wydała orzeczenie o niemożliwości dalszego przebywania w więzieniu. Wyrokiem Sądu z dnia 1 grudnia 1955 r. został zrehabilitowany z postawionych mu zarzutów.

W latach 1955–1961 pracował jako lekarz internista w Spółdzielni Lekarzy INSPOL w Warszawie pełniąc jednocześnie funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia.

Zmarł 17 listopada 1962 w Warszawie. Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 172, rząd 4, grób 21).

Oprac. Hanna Bojczuk i Stanisław Wiloch