Halina Jankowska

Urodziła się w 1890 (lub w 1892) w Berdyczowie na Podolu jako córka Janusza Ziemowita, inżyniera kolejowego, i Zofii z Piekarskich, małżonków Jankowskich.

W 1909 ukończyła pensję Jadwigi Sikorskiej w Warszawie, następnie w latach 1912–1918, studiowała medycynę w Żeńskim Instytucie Medycznym w Petersburgu. Pracowała początkowo w Winnicy na Podolu, następnie wróciła do odrodzonej Polski i od 1920 do 1923 była lekarzem-asystentem w Szpitalu Psychiatrycznym w Tworkach. Przeniosła się do Wilna i tu do 1935 r. pracowała jako starszy asystent w katedrze prof. Rafała Radziwiłłowicza i jako adiunkt w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Stefana Batorego. Od 1935 ponownie w Warszawie. Została ordynatorem Oddziału dla Kobiet w Szpitalu św. Jana Bożego. Pełniła funkcję profesora w Instytucie Pedagogiki Specjalnej. Była autorką licznych prac naukowych. Organizowała opiekę nad chorymi psychicznie.

Po wybuchu wojny w 1939 r. opiekowała się rannymi żołnierzami. Od 1940 w konspiracji ZWZ, potem AK, uczestniczyła w pracach nad organizowaniem służb sanitarnych, udzielała pomocy partyzantom. Ukrywała w swoim mieszkaniu Żydów, przechowywała broń i materiały wybuchowe, przyjęła punkt rozdziału prasy podziemnej. Uczestniczyła w tajnym nauczaniu medycyny.

W czasie Powstania Warszawskiego Szpital Jana Bożego, w którym nadal pracowała, stał się szpitalem powstańczym. Po nasileniu się walk w jego rejonie i na jego terenie, część chorych psychicznie i rannych została przeniesiona do szpitala przy ul. Długiej 7. Towarzyszyła im część personelu medycznego, jednak dr Jankowska i pielęgniarki – siostry Szarytki, dobrowolnie pozostały przy ciężko rannych i najciężej chorych psychicznie. Szpital był wielokrotnie bombardowany, atakowany i wreszcie podpalony.

Dr Jankowska, siostry zakonne, ranni i chorzy, którzy w nim pozostali, zginęli 20 sierpnia 1944 r.

Dr Jankowska została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych przez władze Polski Podziemnej – w czasie trwania okupacji i pośmiertnie.

Opracowała Ewa Orlikowska-Krasnowolska