W Powstaniu:

punkt sanitarny na Ochocie w Kolonii Staszica

Urodzona 28 V 1911. Rodzice właściciele ziemscy. Maturę uzyskała w 1929 w Poznaniu. Studentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. W 1939 wysiedlona wraz z rodziną do Generalnej Guberni. Zamieszkała w Warszawie. Wkrótce zaprzysiężona w ZWZ, a następnie AK. Szkoliła konspiracyjnie grupy dziewcząt i chłopców w Szpitalu Wolskim na Płockiej. Pracowała jako lekarz stażysta, następnie jako asystentka na oddziale radiologii u dr Marii Werkentin (zamordowanej w Oświęcimiu). Wkrótce przeniosła się do Kliniki Szpitala Dzieciątka Jezus do prof. Witolda Zawadowskiego na oddział radiologii.

Uczestniczyła jako lekarz w Powstaniu Warszawskim. Prowadziła punkt sanitarny na Ochocie w Kolonii Staszica. Tu wraz z rannymi i personelem przeżyła koszmarne dni pacyfikacji, gwałty, mordy i pożary planowo organizowane przez oddziały niemieckie i ukraińskie aż do całkowitej zagłady dzielnicy. Przejście przez Zieleniak było wielką tragedią i przeżyciem nie do opisania.

Następnie wywieziona do obozu w Pruszkowie, skąd całkowicie wyczerpana fizycznie i psychicznie, z trudem została wyprowadzona poza teren obozu przez polskie służby sanitarne. Po krótkiej przerwie zmobilizowała siły i z całą pasją zabrała się do pracy. Współorganizowała filię szpitala na Płockiej w Leśnej Podkowie w prywatnej willi na 150 łóżek. Udało jej się uratować życie wielu rannym żołnierzom AK i cywilom, których z niezwykłym wysiłkiem wydobyto z rąk oprawców niemieckich i ukraińskich.

Po wojnie kontynuowała pracę lekarza w wybranej specjalności rentgenologa, zdobyła stopnie naukowe doktora i docenta medycyny dziecięcej. Podjęła pracę w Akademii Medycznej jako kierownik Zakładu Radiologii szpitala dziecięcego przy ul. Daniłowiczowskiej oraz w lecznicy Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej.

17 stycznia 1950 r. wyszła za mąż za Jana Wałejko, syna Zofii i Konstantego, urodzonego 16 V 1909 r. w Wołkowyszkach.

Zmarła 1 VIII 1988 r.

opr. Anna Kłobukowska-Dyrlacz

(we współpracy z rodziną)

Źródło

Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego – Powstanie Warszawskie i medycyna, wydanie II, Warszawa 2003 r.